چهارشنبه, 20 ارديبهشت 1396 ساعت 13:59

بررسی هویت ایرانی تا مردم نامه

این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
«هویت ایرانی و نفوذ انیرانی»، «از حدیث نبوی تا خلیج فارسی»، «نکوداشت سیمین دانشور»، «مخاطب شناسی در تالیف کتاب کودک و نوجوان» و «مردم نامه» از مهمترین نشست هایی بود که هفته گذشته در کشور برگزار شد.
**هویت ایرانی و نفوذ انیرانی
نشست «هویت ایرانی و نفوذ انیرانی» در مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب برگزار شد.
«محمود امیدسالار» شاهنامه پژوه و کتابدار دانشگاه کالیفرنیا گفت: با پیشرفت روزافزون وسایل روابط جمعی نقش روشنفکران در جامعه از آنچه که پیش از این تحول ها بود تغییر کرده و تا حدود زیادی تابع روابط بین المللی جامعه شده است. پیش از این تغییر روشنفکران کمابیش در تقابل با دولت های خودشان قرار داشتند و می کوشیدند که به لطایف الحیل از طریق نوشته ها و تحلیل هایشان وسیله بهبود اوضاع جامعه و ترقی معنوی آن باشند. امروزه با وجود اینترنت و وسعت یافتن حوزه تأثیر کلام و به ویژه با اشاعه زبان انگلیسی در فضای مجازی و ازدیاد کسانی که با این زبان آشنایی دارند، حیطه تأثیر طبقه روشنفکر هم گسترش یافته است.

این شاهنامه پژوه اظهار داشت: قضیه ایرانی و انیرانی و فتح ایران به دست مسلمانان ابعاد گوناگونی دارد که باز در قیاس برخورد دیانت مسیح با تمدن اروپایی تناقضاتی در آن به چشم می خورد. اروپاییان هم مانند ما یک دین سامی را پذیرفته و آن را در یک فرهنگ هند و اروپایی ادغام کرده اند. شاهنامه به علت این که حماسه ملی ایران است یک بعد بسیار مهم سیاسی دارد. تأویل و تحلیل این کتاب هم ممکن است به صورت سلاحی در دفاع از وطن به کار گرفته شود و هم می تواند به وسیله ایران کوبی یا تضعیف سیادت ملی تبدیل شود. وظیفه خود می دانم که در شرایطی که دور تا دور وطن ما را پایگاه های تهاجمی تبلیغاتی و نظامی بدخواهان این آب و خاک احاطه کرده اند، تا رفع تمام تهدیدها و دسیسه های خارجی، سخنی بر زبان و قلمم جاری نشود که دشمنان این مرز و بوم بتوانند از آن در تضعیف دولت ایران، چه این دولت اصلاح طلب باشد و چه اصولگرا، سودی ببرند یا آن را وسیله ایران کوبی و اسلام ستیزی قرار دهند.

**از حدیث نبوی تا خلیج فارسی
مراسم رونمایی از کتاب «از حدیث نبوی تا خلیج فارسی» تالیف «نیما صفادرگیری» در سرای کتاب خانه کتاب برگزار شد.
«همایون امیرزاده» سخنگوی شورای سیاست گذاری نمایشگاه کتاب با بیان اینکه کتاب «از حدیث نبوی تا خلیج فارسی» می‌تواند رنسانس پژوهشی در حوزه خلیج ‌فارس باشد، بیان کرد: البته پیش از نویسنده این کتاب، کسانی مانند «پیروز مجتهدزاده» کارهای بزرگی در این حوزه انجام داده ‌اند و زایش‌ های زیادی تولید کردند و امروز به همین دلیل رنسانس پژوهشی در حوزه خلیج فارس می تواند دوره فترت ما را در این باره پایان دهد.

سخنگوی شورای سیاست گذاری نمایشگاه کتاب یادآور شد: اگرچه برای چاپ این کتاب برخی از ناشران با ما همکاری نکردند اما معتقدم در آینده غبطه خواهند خورد. به ‌هر حال این کتاب با مساعدت خانه‌ کتاب و انتشارات «عطف» منتشر شده است.

«پیروز مجتهدزاده» مورخ و ایرانشناس گفت: تمدن ایرانی همراه با تمدن یونانی پیشرفت داشته اما دستاوردهایش طی زمان از میان رفته است. در حدیث نبوی که نیما صفادرگیری در کتاب خود به آن اشاره کرده نام خلیج ‌فارس نیامده اما به دریای فارسی اشاره شده چرا که کلمه خلیج از 150 سال پیش طی ورود علوم جدید از غرب استفاده شده است.

«حجت ‌الاسلام محمدرضا زائری» نویسنده و پژوهشگر با بیان اینکه این کتاب می‌ تواند در پژوهش‌ هایی که درباره خلیج ‌فارس انجام شده راهگشا باشد، اظهار داشت: این اثر می ‌تواند فضاهای علمی جدیدی را تقویت کند و امروزه نیازمند چنین پژوهش ‌هایی هستیم.

نیما صفادرگیری توضیحاتی درباره روند تدوین کتاب ارایه کرد و یادآور شد: این کتاب نتیجه تحقیق و پژوهش من درباره اسناد نام خلیج‌ فارس در کتاب عربی و اهل ‌سنت طی چند سال اخیر است.

«احمد مرادی» مدرس دانشگاه با انتقاد از کم‌توجهی به مزیت ‌های اقتصادی خلیج ‌فارس اظهار کرد: طی 37 سال گذشته به این موضوع توجه کمی نشان داده ‌ایم از سوی دیگر مشکل های اقتصادی شدیدی در مناطقی چون جزیره هرمز وجود دارد که نیازمند مدیریت صحیح است و باید تلاش کنیم که این موضوع ها را دنبال کنیم تا مردم تاثیرگذاری آن را بیشتر ببینند.

** نکوداشت سیمین دانشور
مراسم «نکوداشت سیمین دانشور» در محل پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد.
«سید محمد بهشتی» رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سیمین دانشور را فصل مشترک میان وجه ادبی و میراث فرهنگی دانست و اظهار داشت: اگرچه سیمین دانشور در جامعه ایران بیشتر به عنوان یک نویسنده شناخته می ‌شود، اما واقعیت این است که او در میان جامعه میراث فرهنگی به عنوان یک باستان‌ شناس و معلم تاریخ هنر مورد توجه قرار دارد.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به این که سیمین دانشور فصل مشترکی میان وجه ادبی و میراث فرهنگی بود، یادآور شد: او تنها کسی بود که تاریخ هنر ایران را به خوبی می‌شناخت تدریس می‌کرد، در زمینه ادبیات فعال بود و رمان می ‌نوشت.

«صادق ملک شهمیرزادی» باستان ‌شناس پیشکسوت که دانشجو و همکار سیمین دانشور در دانشگاه بود، نیز بر 2 وجه شخصیت نامی سیمین دانشور تاکید کرد و گفت: او دارای کاریزما یا به عبارت دیگر جاذبه استثنایی بود. در همه سال هایی که دانشجوی او بودم هرگز 2 کلاسش مشابه هم برگزار نشد و دانشجوهای رشته ‌های مختلف از دانشکده‌ های مختلف با اشتیاق سرکلاس او حاضر می شدند.

«حسینعلی قبادی» رییس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز سیمین دانشور را خوانشگر خلاق میراث های فرهنگی و سووشون را شاهنامه مجددی برای تاریخ معاصر ایران دانست و یادآور شد: وی از نادر شخصیت های سرآمد، محقق و آفرینش گر ادبیات معاصر ایران است که توانست اسطوره های ایرانی را در متن های ادبی معاصر از حد تلمیح به بازآفرینی اسطوره ای ارتقا دهد.

رییس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به هوشمندی ویژه دانشور در کشف سازگاری ها و همسان سازی های مولفه های فرهنگی ایرانی و اسلامی به طور توامان، اظهار داشت: دانش فراوان، فهم عمیق، انس با ادبیات کلاسیک فارسی و دغدغه هویت داشتن از دیگر ویژگی های دانشور بود.

«سید احمد محیط طباطبایی» رییس ایکوم ایران نیز سیمین دانشور را ادیبی با احساس، معلمی متعهد و مدرسی تأثیرگذار دانست که همه‌ شاگردانش در حوزه تاریخ هنر و باستان شناسی در گروه مرجع قرار دارند.

رییس ایکوم ایران با بیان این‌که سیمین دانشور رمان را به مفهوم اصلی و یک رهاورد از فرهنگ غرب به ایران در قالب داستان سوشون شکل داد و یک تغییر و انقلابی در جریان ادبی عصر خودش به وجود آورده و یک نوع پیشگامی را در حوزه ادبیات پایه گذاری کرد، بیان کرد: فعالیت های افراد در دوره جوانی اموری بدیهی است و آن چیزی که از فرد می ماند و معیار سنجش آن می شود زندگی علمی و فرهنگی او در نیمه دوم زندگی اش است که به تعلیم و تربیت و آموزش و نوشتن کتاب می پردازد.

«شاهین آریامنش» دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه مازندران و تدوین‌گر کتاب «سیمین نامه» با بیان این‌که حضور سیمین دانشور در گروه باستانشناسی و هنر بسیار طولانی بود، یادآور شد: تا زمانی کـه او بازنشسـته شود، در گروه باستان شناسی و هنر به فـعالیت خـود ادامـه داد و با ایـن کـه وی می توانست به دلیل رشته تحصیلی ‌اش به راحتی به گروه ادبیات مـنتقل شـود و فـعالیت های مرتبط با نویسندگی ‌اش را ادامه دهد اما ترجیح داد که استاد گروه باستان شناسی و هنر باشد و از این طریق به پرورش نسلی از باستانشناسان ایران بپردازد.

**مخاطب شناسی در تالیف کتاب کودک و نوجوان
پنجمین نشست از مجموعه نشست‌ های استانداردسازی کتاب کودک و نوجوان با عنوان «مخاطب شناسی در تالیف کتاب کودک و نوجوان» مرکز مطالعات فرهنگی شهرداری تهران برگزار ‌شد.
«مجید قیصری» نویسنده و منتقد ادبی درباره مخاطب شناسی در ادبیات ایران، گفت: کلمه مخاطب واژه بسیار ساده ‌ای است اما موضوع بسیار سیال و پیچیده ‌ای را در مقابل ما می‌گذارد. در حوزه ادبیات کودک و نوجوان مخاطب، محور اصلی است و قرار نیست همانطور که ما در حوزه بزرگسال آنچه را درک می‌کنیم و به‌ نوعی تجربه های شخصی ما است را به مخاطب منتقل کنیم.

این نویسنده و منتقد ادبی اظهار داشت: مخاطب طی 2 دهه اخیر به دلیل اینکه تعداد فرستنده ‌ها به شدت تغییر کرده و اینترنت، فضای مجازی و گوشی‌ های همراه به دست مخاطبان کودک و نوجوان رسیده است، خودش تصمیم می‌گیرد که چه چیزی را ببیند و دیگر طبقه ‌بندی پیام از میان رفته و ما با مخاطبی روبه‌رو هستیم که نمی‌ دانیم میزان اطلاعاتش چه اندازه است و به جای یک فضای محیطی محلی وارد یک فضای جهانی شده ‌ایم.

«فرهاد حسن‌زاده» نویسنده حوزه کودک یادآور شد: بچه‌ ها علیرغم دنیای ساده ای که ما از آنها سراغ داریم پیچیده هستند و درک این پیچیدگی دشوار است. ما فقط می‌توانیم بخشی از ذهن آنها را به تسخیر داستان و شعرهای تخیلی در بیاوریم. آنها از این که کوچک و کودن فرض شوند و نصیحت و پند و اندرز بشنوند ناراحت می ‌شوند. حال آنکه مضمونِ بخشی از ادبیات کهن همین پند و اندرزها است که به کار بچه‌ های امروز نمی‌آید. ادبیات کهن برای کودکان نوشته نشده است و مخاطبی عام دارد. مفهوم کودکی مربوط به سالیان اخیر است و نویسندگان دوران گذشته هیچ مقصر نبوده ‌اند.

«حسین تولایی» شاعر و منتقد ادبی به مبحث ادبیات سلامت و حقوق اجتماعی پرداخت و گفت: در این زمینه 2 دیدگاه وجود دارد. دیدگاه حقوق کودک که به زندگی امروز کودک می ‌پردازد و معتقد است که کودک در زندگی امروزش نباید دچار فقر و بدبختی باشد و این نگاه بیشتر به کودکان آسیب ‌دیده توجه دارد. دیدگاه بعدی دیدگاه توسعه‌گرا است که به زندگی آینده کودکان توجه دارد و بیشتر به کودکانی می‌ پردازد که معمولی بوده و دچار آسیب خاصی نشده ‌اند.

این شاعر و منتقد ادبی با بیان اینکه ما مدام در حال مقایسه بچه‌ ها با هم ‌ترازهای خودشان هستیم، اظهار داشت: ادبیات کودک و نوجوان بچه ‌ها را با هم مقایسه نمی‌کند. علاقه کودک به خواندن برای لذت بردن نیز بعد دیگری از سلامت و رفاه شناختی ـ آموزشی است که باید به آن توجه شود.

**مردم نامه
نشست رونمایی از مجله «مردم نامه» در کافه کتاب شهرکتاب مرکزی برگزار شد.
«محمدعلی موحد» پژوهشگر و تاریخ ‌نگار بیان کرد: شماره نخست فصلنامه مردم‌ نامه را مشاهده کردم و باید بگویم «داریوش رحمانیان» به عنوان مدیرمسوول فصلنامه کار دشواری را آغاز کرد. زیرا همانطور که می ‌دانید تاریخ ما تاریخ سلاطین، پادشاهان و بزرگان است و مردم جایی در این تاریخ ندارند. قبل از اسلام نیز خدای ‌نامه ‌نویسی که همان شاهنامه ‌نویسی است، مرسوم بوده و باز هم مردم جایی در تاریخ نداشتند.

این پژوهشگر و تاریخ‌ نگار یادآور شد: با وجود کمبود منابع امیدوارم این فصلنامه زمینه ‌ای برای تحقیقات درباره مردم ایجاد کند و بتوان با بهره‌گیری از سفرنامه‌ ها به این عرصه پرداخت، سفرنامه‌ها، جزء منابعی هستند که نام تاریخ بر خود ندارند اما اطلاعاتی درباره زندگی مردم به ما می‌ دهند.

«منصوره اتحادیه» تاریخ نگار گفت: وقتی شماره نخست «مردم‌نامه» به دستم رسید، برایم پرسشی پیش آمد که مردم کجا هستند و اکنون با مطالعه شماره دوم پاسخم را دریافتم. امیدوارم با وجود کار دشواری که در پیش است این فصلنامه یک مجموعه ماندگار بشود.

تاریخ مانند هر علمی رشد و پیشرفت می کند از طرفی اروپا که برای ما یک نوع مدل در کارهای تحقیقاتی است، می ‌بینیم که آنها نیز همین سیر را گذراندند، در واقع تاریخ آنها نیز در یک مقطعی تاریخ پادشاهان، جنگ‌ها، قراردادها و دیپلماسی بوده و بعد آرام آرام به تالیف تاریخ اقتصادی، تاریخ اجتماعی و مردم‌ شناسی روی آوردند و این تحولی است که رخ داد. بنابراین کمرنگی مردم در تاریخ تنها مختص کشور ما نبوده، بلکه در گذشته تاریخ چندان توجهی به زندگی مردم نداشته است.

«محمد دهقانی» استاد اسبق دانشکده ادبیات دانشگاه تهران یادآور شد: متاسفانه مورخان ما تاریخ را فقط تبدیل به تاریخ سیاسی می‌کنند، در حالی که هر چیزی که مربوط به جامعه و انسان بوده جزء تاریخ است. برخی منابع مانند «سفرنامه ابن ‌بطوطه» حاوی اطلاعاتی بوده که اگر هر صد سال یک ابن ‌بطوطه داشتیم، بیشتر می توانست به شناخت ما از مردم در طول تاریخ کمک کند.

این استاد ادبیات فارسی بیان کرد: از منظر امروز ما فکر می‌کنیم که دولت ‌ها حمایت کردند، در حالی که حمایتی نبوده است. بلکه خواستند زبان فارسی را در اختیار خودشان داشته باشند. در فصلنامه ‌ای که داریوش رحمانیان منتشر کرده، تلاش برای نشان دادن آن بخشی از زبان و ادبیات فارسی که مغفول است.

*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مهدی احمدی** انتشار دهنده: شهربانو جمعه
**پژوهشم**9370**2002**9131

اطلاعات تکميلي

خواندن 1678 دفعه

نظر دادن

از پر شدن تمامی موارد الزامی ستاره‌دار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.

آخرین اخبار

اخبار انتشارات دیجیتال

پربازدیدترین اخبار