مطبوعات کشور به طور روزانه مهمترین و برجسته ترین رخدادهای داخلی و خارجی را پوشش می دهند. این در حالی است که بخش زیادی از خبرها، یادداشت ها، گزارش ها، گفت و گوها و ... به انعکاس شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه اختصاص می یابد؛ موضوعی که توجه ویژه به آن اهمیتی فزاینده دارد.
گروه اطلاع رسانی ایرنا در گزارش پیش رو تلاش کرده است با رصد روزنامه های صبح دوشنبه ایران، مهمترین محورهای اجتماعی- فرهنگی روزنامه ها را بازتاب دهد.
** ایران در فراق یار و همپای دیرین امام
آیتالله هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام روز گذشته در 82 سالگی و بر اثر ایست قلبی در بیمارستان شهدای تجریش دارفانی را وداع گفت و ایران را در سوگی ناگهانی فرو برد. اهمیت این موضوع باعث شد تا روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی به زندگینامه این یار دیرین انقلاب بپردازند و ویژگی های شخصیتی ایشان را برجسته کنند.
روزنامه «ابتکار» در گزارشی با درج عنوان «آیتالله هاشمی، آغاز تا انجام»، می نویسد: شب گذشته خبر درگذشت آیتالله هاشمی رفسنجانی بر روی خروجی خبرگزاریهای مختلف کشور درج شد. خبری که اصحاب سیاست، رسانه و آحاد جامعه را بهتزده کرد. این یار دیرین امام و رهبری، سابقهای طولانی و سترگ در عرصه انقلاب اسلامی داشت. او که هم در راه انقلاب تلاشهای فراوانی کرده بود و هم در بزنگاههای و پیچهای خطرناک، نظام را از بحرانهایی جدی نجات داده بود. آیت الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی در سوم شهریور ماه سال 1313 در روستای بهرمان شهرستان رفسنجان و در خانوادهای نسبتاً ثروتمند به دنیا آمد. او یکی از 9 فرزند میرزاعلی هاشمی بهرمانی و ماه بیبی صفریان بود.
در ادامه این گزارش که به قلم علیرضا صدقی نگاشته شد، آمده است: آیتالله هاشمی رفسنجانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی از اعضای موثر و برجسته شورای انقلاب بوده و سپس فعالیتهای خود را در عرصههای گوناگون پیگیری کرد، او طی چهار دهه حضور در عرصه مدیریت کلان کشور مشاغلی نظیر عضویت در حزب جمهوری، سرپرستی وزارت کشور، ریاست نخستین مجلس شورای اسلامی، امامت جمعه موقت تهران، جانشینی فرماندهی کل قوا، نیابت ریاست مجلس خبرگان رهبری، دو دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران، ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی و ریاست شورای عالی امنیت ملی بر عهده داشت. ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام آخرین حضور او در عرصه سیاست کشور بود.
روزنامه «فرهیختگان » در گزارشی با عنوان «برسان سلام ما را»، آورد: آیتالله هاشمیرفسنجانی سوم شهریور 1313 در روستای بهرمان، یکی از دهات قدیمی نوق – از جلگههای رفسنجان- متولد شد تا روستای یاقوت سرخ، میزبان یکی از نزدیکترین یاران رهبر کبیر انقلاب باشد. آیتالله هاشمیرفسنجانی در کتاب خاطراتش نوشته بود که نامخانوادگی هاشمی برای خانوادهشان با آنکه سید نبودند، به این دلیل انتخاب شد که نام جد پدری او حاج هاشم بوده است؛ خانوادهای که در سرتاسر منطقه املاک و امکانات زیادی داشتند.
در این گزارش می خوانیم: پدرش تحصیلات حوزوی داشت و به دلیل فشارهایی که دوره پهلوی روی خانوادههای متدین بود در روستا زندگی میکردند، روستایی که هاشمیها از دیرباز تاکنون مردم مورد اطمینان آن دیار بودند. 14 ساله بود که مکتبخانه روستا جوابگوی نیازش نبود از همین رو خیلی زود به قم مهاجرت کرد. به حوزه علمیه این شهر رفت تا در سالهای تحصیل از امامخمینی(ره)، بروجردی، نجفیمرعشی، گلپایگانی، علامهطباطبایی و... بیاموزد. تلمذ نزد برجستهترین استادان علوم دینی او را آماده کرد تا لباس روحانیت به تن کند و آماده همراهی شود، همراهی با خمینی کبیر که از حوزههای علمیه به رهبر جمهوری اسلامی تبدیل شد.
روزنامه «اعتماد» در یادداشتی با انتشار عنوان «هاشمی و انقلاب، جنگ، سازندگی و اصلاحات»، می نویسد: نام هاشمیرفسنجانی با فرازهای تاریخ معاصر و بهویژه نیم قرن اخیر ایران در هم تنیده است؛ نامی که در مهمترین حوادث ٥٠ سال اخیر نقش محوری داشته است، نقشی که بیبدیل و تاریخساز بوده است و بیجهت نیست که نام او را در راستای نامهای تاریخ ساز دیگر چون امیرکبیر قرار میدهند.
در ادامه این یادداشت که به قلم الیاس حضرتی نماینده مجلس به چاپ رسید، آمده است: در انقلاب یکی از درخشانترین نامهای پس از حضرت امام با نقشی بیبدیل هاشمی بوده و کافی است نگاهی به روزنگار تاریخ بیندازیم تا در برگهای سبز و سربلند آن از آغاز مبارزات علیه استبداد پهلوی این ادعا با هزاران سند و مدرک به اثبات برسد. نقش هاشمیرفسنجانی در مبارزه پیش از انقلاب و استقرار نظام خلاصه نمیشود. او در تثبیت نظام در بحرانیترین دوران یعنی هشت سال جنگ در جایگاه فرماندهی جنگ و ریاست قوه مقننه چنان سرنوشتساز بود که نظام و کشور امروزی را بدون نقش مدبرانه او نمیشود تصور کرد.
روزنامه «جام جم» در یادداشتی با عنوان «شخصیتی شجاع و مدیری توانمند»، می نویسد: حضرت آیتالله هاشمیرفسنجانی شخصیتی بود که از سال 1337 با ساواک و رژیم شاهنشاهی به مبارزه برخاست و با نهضت همراه شد و تا آخرین لحظههای حیات در راه انقلاب اسلامی خدمت کرد. ایشان از لحاظ شخصیت فردی نیز واقعا خودساختگی و توجه ایشان به معنویت زبانزد بود. من از آیتالله یزدی، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در دورهای که ایشان نایبرئیس مجلس شورای اسلامی بود و هشت سال با آیتالله هاشمیرفسنجانی - که رئیس مجلس بود - کار کرده بود، شنیدم که فرمودند: در تمام این مدت در افعال آقای هاشمیرفسنجانی دقت کردم و خلاف عدالت از ایشان ندیدم.
در ادامه این یادداشت که به قلم علی آقامحمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نوشته شد، می خوانیم: آیتالله هاشمیرفسنجانی اگر موضوعی را تشخیص میداد در حد همان موضوع، آن را دنبال میکرد و نه بیشتر؛ در مواردی هم که با کسی اختلاف نظر داشت تا آنجا که حق خودش میدانست، سعی میکرد نظرش را اعمال کند ولی به هیچ وجه برای خودش حق اضافهای قائل نبود و سعی نمیکرد اجحاف کند. در مورد مقام معظم رهبری نیز تا آخرین لحظه مقید به ولایت فقیه بود و خودش را رهرو میدانست و این را بارها اعلام کرد و در مواردی که نظر قاطع رهبری وجود داشت، تبعیت ایشان کامل بود.
** سالروز وفات حضرت معصومه(س)، بانوی شفاعت و کرامت
فرارسیدن سالروز وفات حضرت معصومه(س) موضوعی بود که سبب شد، روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی به آن بپردازند.
روزنامه «حمایت» با درج گفت وگویی با عنوان «ولایتمداری حضرت معصومه(س) درس بزرگی است که به آن نیاز داریم»، به نقل از حجتالاسلاموالمسلمین عزتالله واعظی استاد دانشگاه، محقق، پژوهشگر و کارشناس مذهبی، نوشت: مناقب و فضایل حضرت فاطمهمعصومه (س) بیشمار است که از باب نمونه میتوان به شرافت خانوادگی، علم لدنی، مقام عصمت و مقام شفاعت آن حضرت اشاره کرد. در رابطه با شرافت خانوادگی آن بزرگوار، باید گفت که یکی از عالیترین فضایل حضرت انتساب ایشان به بنیان وحی ، رسالت و امامت است.
در ادامه این گفت وگو می خوانیم: طبیعی است هم از دانش ، علم و گسترده ایشان و هم از سیره عملی و رفتاری آن حضرت میتوان درسها گرفت. نکته تأملبرانگیزی است که ایشان در سن 6سالگی دارای دانش وسیع و مقام محدثه بودن یا پیروی از مقام ولایت هستند. اگرچه امام هشتم(ع) برادر اوست اما بر ما پوشیده نیست که امام زمان او نیز است و این ولایتمداری درس بزرگی است که امروز همه به آن نیاز داریم.
روزنامه «سیاست روز» در گزارشی با عنوان«حضرت معصومه(س) حضرت زینب(س) ثانی»، می نویسد: در واقع در سال ۲۰۱ هـ ق. یک سال پس از سفر تبعیدگونه حضرت رضا(ع) به «مرو» حضرت فاطمه معصومه(س) همراه عدهای از برادران خود برای دیدار برادر و انجام رسالتی که برعهده داشتند تجدید عهد با امام زمان خویش راهی دیار غربت شد. در طول راه به شهر ساوه رسیدند، ولی از آن جا که در آن زمان عدهای از اهالی از مخالفان اهلبیت بودند، با مأموران حکومتی همراهی نموده و با همراهان حضرت وارد نبرد و جنگ شدند و عدهای از همراهان حضرت در این حادثه غمانگیز به شهادت رسیدند. حضرت در حالی که از غم و حزن بسیار، بیمار شده بود، با احساس ناامنی در شهر ساوه فرمود: مرا به شهر قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم که فرمود: «شهر قم مرکز شیعیان ماست.» سپس حضرت به طرف قم حرکت نمود.
در ادامه این گزارش که به قلم زهرا خراسانی منتشر شد، آمده است: آری، آن حضرت که میرفت زینبوار با سفر پربرکتش سند گویایی بر حقانیت امامت رهبران راستین و افشاگر چهره نفاق و تزویر مأمونی باشد و همانند قهرمان کربلا پیام آور خون سرخ برادری باشد که این بار مزدورانه به قتلگاه «بنیعباس» برده میشد، ناگاه تقدیر الهی بر این قرار گرفت که مرقد آن بزرگوار حامی خط ولایت و امامت قرار گیرد و برای همیشه تاریخ فریادگر مبارزه با ظلم و بیعدالتی ستمپیشگان دوران و الهامبخش پیروان راستین تشیع علوی در طول قرون و اعصار باشد.
روزنامه «آرمان» در گزارشی با عنوان «نگاهی به زندگانی کریمه اهل بیت(س)»، نوشت: یک سال بعد از هجرت برادر، حضرت معصومه(س) به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام ولایت به همراه عدهای از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلی که رسیدند مورد استقبال مردم قرار گرفتند.اینجا بود که آن حضرت نیز همچون عمه بزرگوارشان حضرت زینب(س) پیام مظلومیت و غربت برادر گرامیشان را به مردم مومن و مسلمان میرساندند.
در ادامه این گزارش می خوانیم: بدین جهت تا کاروان حضرت به شهر ساوه رسید عدهای از مخالفان اهلبیت (ع)که از پشتیبانی ماموران حکومت برخوردار بودند، سر راه ایشان قرار گرفتند و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند، در نتیجه تقریبا همه مردان کاروان به شهادت رسیدند، حتی بنابر نقلی حضرت معصومه (س) را نیز مسموم کردند.حضرت فاطمه معصومه(س) بر اثر اندوه و غم زیاد از این ماتم و یا بر اثر مسمومیت از زهر جفا بیمار شدند و چون دیگر امکان ادامه راه به طرف خراسان نبود قصد شهر قم را کردند.
روزنامه «خراسان» در گزارشی با عنوان «حضرت معصومه(س)؛ وادی به وادی،در پی برادر»، می نویسد: مورخان برآنند که رسیدن خبر سختگیری مأمون بر امام رضا(ع)، باعث شد خواهر بزرگوارش، حضرت معصومه(س)، مانند تعداد دیگری از برادران امام هشتم(ع)، از مدینه به سوی مرو هجرت کند. درباره وقایعی که طی این مهاجرتها روی داده است، اطلاعات کاملی در دست نیست و آنچه درباره سفر حضرت معصومه(س) نیز در منابع تاریخی وجود دارد، به طور عمده در باره نحوه ورود ایشان به قم و رحلت آن حضرت در این شهر است.
در ادامه این گزارش آمده است: درباره زیارت این بانوی عالیمقام، روایات فراوانی از ائمه(ع) نقل شدهاست. «علامه مجلسی» در جلد 48 کتاب «بحارالانوار» روایتی را به نقل از «شیخ صدوق» در کتاب «ثواب الاعمال» و «العیون» ذکر کرده است که:«از امام ابوالحسنالرضا(ع) درباره [مقام] خواهرش، فاطمه، دختر موسی بن جعفر(ع) پرسیدند. فرمود: هرکس او را زیارت کند، جایگاه او بهشت است.»
** پیامدهای جسمی و روانی آلودگی هوا
یکی از مهم ترین مشکلات کلانشهرها، حجم بالای خودروهاست که آلاینده های خطرناکی مثل سرب تولید می کنند که این ذرات معلق در هوا به دلیل نبود شرایط جوی مناسب برای جابه جایی به ویژه در فصل زمستان، درون شهرها باقی می ماند و آسیب های جدی را متوجه سلامت روحی و روانی شهروندان می کند. اهمیت این موضوع باعث شد که روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی این مقوله را بازتاب دهند.
روزنامه «اعتماد» با درج گزارشی با عنوان «داستان تکراری آلودگی هوا و بازی با جان مردم»، می نویسد: براساس پیشبینی سازمان هواشناسی افزایش آلایندهها در شهرهای صنعتی به ویژه تبریز، تهران، کرج، اصفهان، اراک و مشهد تا سهشنبه ادامه دارد. استمرار آلودگی در پایتخت، آمبولانسها را به میادین اصلی شهر کشاند. به گفته مرکز اورژانس تهران، آمبولانسهای اورژانس در ٦ میدان اصلی و پر تردد شهر تهران مستقر شدهاند.
در ادامه این گزارش آمده است: معصومه ابتکار رییس سازمان محیط زیست هم با اشاره به تعطیلات زمستانی پیشنهاد شده برای مدارس، تصمیم نهایی را برعهده آموزش و پرورش دانست و گفت: درباره طرح تعطیلی مدارس در فصل زمستان و روزهای آلوده هوا مذاکراتی با آموزش و پرورش صورت گرفته و پیشنهادهایی از سوی ما ارایه شده است که یکی از این پیشنهادها، انتقال بخشی از تعطیلات تابستانی به فصل سرد سال و زمان سکون و آلودگی هوا بود.
روزنامه «آرمان» در گزارشی با عنوان «ردپای آلودگی هوا در آلزایمر» آورد: آنچه بیشتر در مورد تاثیرات مخرب آلودگی هوا به ذهن خطور میکند، تاثیرات جسمی آن مثل آسم و انواع سرطان است، درحالی که پژوهشها نشان میدهد تاثیر این آلودگی بر عملکرد مغز، باعث خستگی، بیشفعالی کودکان، سردرد و پایین آمدن آستانه تحمل میشود. مادران باردار و کودکانی که بیشفعالی دارند، بیش از سایر افراد در معرض خطرات ناشی از آلودگی هوا هستند. همچنین تحقیقات جدید نشان از رابطه آلودگی هوا با آلزایمر دارد.
در ادامه این گزارش که به قلم رامین علیزاده به چاپ رسید، می خوانیم: شاید در نگاه اول تصور کنیم آلودگیهای زیست محیطی تنها سلامت جسم را تهدید میکند و تنها عوارضش، مشکلات تنفسی است، اما به عقیده روانشناسان، آلودگی هوا تنها ریه انسان را هدف نمیگیرد، بلکه در ایجاد افسردگی، پرخاشگری، خواب آلودگی، بیشفعالی کودکان و دیگر اختلالات روانی نیز موثر است.
یک پژوهش جدید از کشف نانوذرات آلودگی هوا به مقدار فراوان در مغز انسان پرده برداشته است. تشخیص ذرات مگنتیت آلودگی هوا در بافت مغز ۳۷ نفر، با توجه به تحقیقات اخیر که نشاندهنده ارتباط میان این ذرات با ابتلا به بیماری آلزایمز هستند، نگرانیها را درباره آلودگیهای زیستمحیطی افزایش داده است. به گزارش گاردین، پروفسور باربارا ماهر، استاد دانشگاه لنکستر و مسئول این تحقیق جدید، نوشت: «این یک یافته کشف شده است. آنچه امروز باید آغاز کنیم، یک آزمایش تازه روی این موضوع به عنوان یک عامل خطر بالقوه زیست محیطی در ابتلا به آلزایمر است.»
روزنامه «آرمان» در یادداشتی با عنوان «آلودگی بلای جان آموزش»، می نویسد: گویا «ابر و باد و مه و خورشید و فلک» و همچنین آلودگی هوا، همگی دست به دست همه داده اند تا دانشآموزان ایران را از یک آموزش خوب محروم کنند. آلودگی هوا، چه به تعطیل شدن مدرسهها بینجامد چه نینجامد، آسیب خودش را به آموزش میزند. دیروز در شرایط ناسالم برای گروههای حساس قرار داشت، اما از قبل پیشبینی شد که بهدلیل پایداری هوا، این وضع دیری نمیپاید و یکشنبه و دوشنبه هوا در این شهرها برای تمامی گروهها ناسالم خواهد بود.
در ادامه این یادداشت که به قلم مهدی بهلولی عضو کانون صنفی معلمان استان تهران نوشته شد، آمده است: اگر مدرسهها تعطیل شوند که هیچ، زمان آموزش از دست رفته است و اگر هم تعطیل نشوند کیفیت آموزش افت میکند، چرا که آلودگی هوا بر جسم و جان دانشآموزان و آموزگاران اثر منفی میگذارد و تمرکز درست و حسابی آنان را از بین میبرد.
روزنامه «همشهری» در گزارشی با عنوان «دوسوم زمستان در آلودگی هوا گذشت»، می نویسد: جدیدترین موج آلودگی هوا از ابتدای هفته جاری تهران و ۷کلانشهر کشور را تحتالشعاع خود قرار داده است.
در ادامه می خوانیم: در عین حال از کشورهای اروپایی و آسیایی خبر میرسد که آلودگی هوا در شهرهای دیگر جهان نیز موج فزایندهای پیدا کرده است. این در حالی است که طبق تصمیم اخیر کمیته اضطرار آلودگی هوا، مدارس ابتدایی و مهدهای کودک استان تهران غیر از فیروزکوه، دماوند و پردیس امروز نیز تعطیل هستند. همچنین همانند دیروز فروش آرم روزانه طرح ترافیک ممنوع بوده و طرح ترافیک در محدوده زوج و فرد و تا ساعت 19 برقرار است.
از ابتدای زمستان سالجاری تاکنون هوای تهران ۷روز سالم، 10روز ناسالم برای گروههای حساس و ۳روز ناسالم برای همه بوده است. به گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، نتایج پیشبینی پارامترهای هواشناسی برای ایستگاه مهرآباد بر برقراری شرایط جوی پایدار در روز جاری (دوشنبه) دلالت میکند. امروز در برخی ساعات وزش باد با بزرگی بین 3تا 4متر بر ثانیه بهویژه دربعدازظهر پیشبینی میشود. بدینترتیب امروز هوا ناسالم برای گروههای حساس خواهد بود.
* گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: سیده مریم سیدان**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**9368**9131
*ایرنا مقاله کانالی برای انعکاس مقاله ها اندیشکده ها – پژوهشکده ها - دانشکده ها - مراکز تحقیقاتی و رسانه های ایران و جهان*
Irnaarticle@